DOĞUM SONRASI DEPRESYON

Kadınlarda doğum sonrası depresyonun semptomları doğum yapmayan kadınlardaki depresyondan değişik değildir, lakin normal involüsyonel durumdan (kilo kaybı, uykusuzluk vb.) veya doğum sonrasındaki ilk zamanlarda yüzde 50-70 oranında rastlanan annelik kederinden ayırt edilmesi zor olabilmektedir.

Bununla beraber doğum sonrası depresyonunda ailesine karşı sevgisizlik ve bebeğine karşı negatif hisler daha ön plandadır. Doğum sonrası depresyonun diğer semptomları; duygusal durumun deprese olması, faaliyetlere alakanın azlığı, iştah değişikliği, yorgunluk, uyku bozuklukları, çocuğun bakımında zorluklar, suçluluk hissi, özgüven eksikliği, konsantrasyon zorluğu, psikomotor retardasyon veya ajitasyon ve intihar fikirleridir. Çoğu zaman doğumu takip eden 2-8. haftalar içinde başlar ve minimum 2 hafta maksimum 1 sene kadar devam eder. Tedavi edilmeyen kadınlarda 3 ay- 1 sene arasında kendi kendine düzelir. Doğum sonrası depresyonun etyolojisi tam olarak bilinmemektedir. Hızlı fizyolojik değişikliklerin etkisi olabileceği tahmin edilmektedir, lakin hangi etkenlerin daha çok sebep olduğu belli değildir.

Bununla beraber kimi risk faktörlerini taşıyan kadınlarda doğum sonrası depresyonun daha çok görüldüğü bilinmektedir. Bu risk faktörleri kadının veya eşinin işsizliği, sosyal desteğin yeterli olmaması, evlilikle alakalı problemler, kimi hayati olaylar (ölüm, ayrılık vb.), istemsiz hamilelikler, multiparite, daha önceki hamileliklerde depresyon geçirilmesi, anne sütü ile beslememe, kayıpla sonuçlanan hamilelik ve doğum tecrübeleri, erken anne-bebek ayrılığı ve bebeğin bakımı ile alakalı duyulan kaygılardır. Bir veya daha fazla risk faktörü olan kadınların doğum sonrasında 1 veya 2. ayda doğum sonrası depresyon riski için taranması tavsiye edilmemektedir.

Tarama için en sık kullanılan ve en geçerli olan yöntem Edinburgh Postpartum Depresyon skalasıdır. Doğum sonrası depresyon sık görülmesine rağmen çoğu zaman tanı konulamamaktadır. Bu durumun başlıca sebepleri kadının olumsuz duyguları sebebiyle kendini yalnız hissetmesi veya utanması, rutin kontrol için çağrıldığı 6. doğum sonrası haftaya kadar doktorla görüşme imkanı bulamamış veya hangi doktora başvuracağını kestirememiş olması, yeni doğan bebeğin verdiği heyecanla yakınmalarını dile getirememesi olabilir. Pek çok kadın problemlerini depresyon olarak algılamaz, yine çoğu bu konuda destek arayışı içinde değildir. Bu konuda destek ihtiyacı olan bir kadın da çoğu zaman bebeğinin doktorundan bu konuda bir yardım alabileceğini düşünmez.

Ağır doğum sonrası depresyonu olan kadınların yalnızca yüzde50'den azı belirtilerini depresyon olarak değerlendirmektedir.

Kadında doğum sonrası depresyon tanılandıktan sonra kişisel veya aile psikoterapisi, farmakolojik tedavi ve sosyal servislerin desteğinden yararlanılabilir. Aynı zamanda planlanmamış hamilelikler veya işsizlik gibi risk faktörleri aile planlaması yöntemleri veya iş imkanlarının sağlanması ile azaltılabilir.

Doğum sonrası dönem depresyon gelişimi için risk yaratmakta mıdır? Doğum sonrasında depresyonun arttığını, azaldığını veya değişmediğini gösteren araştırmalar mevcuttur.